Vrouwen en fietsen in de straten van Brussel: welke vooruitzichten?

Persbericht

Vrouwen en fietsen in de straten van Brussel: welke vooruitzichten?

In 2019 was slechts 36% van de Brusselse fietsers vrouw. Hoe kan dit verklaard worden en hoe kunnen we vrouwen in het zadel helpen? Ontdek de resultaten van het onderzoek « Vrouwen en fietsen in de straten van Brussel », die de studiedienst van Pro Velo uitvoerde op vraag van Brussel Mobiliteit.

De Brusselse fietsers zijn de laatste jaren uitgegroeid tot een steeds grotere groep, met een ware explosie sinds de coronacrisis. In de eerste week van september werden op de grote verkeersassen 75% meer fietsers geteld dan in dezelfde week in 2019. Vrouwen blijven echter ondervertegenwoordigd bij de fietsers. Hoe komt dit en hoe kunnen we dit verhelpen?

Elke Van den Brant, Minister van Mobiliteit, Verkeersveiligheid en Openbare Werken: « Dit onderzoek leert ons dat, naast een algemene nood aan beveiligde fietsinfrastructuur, vrouwen specifieke mobiliteitsnoden hebben. Daar moeten we rekening mee houden in ons mobiliteitsbeleid. We moeten de vrouwen een geloofwaardig alternatief bieden en een doelgericht beleid voeren. Daarom voorzien we de volgende jaren sensibilisering en begeleiding om meer vrouwen op de fiets te krijgen. Zonder de vrouwelijke helft van onze bevolking, kunnen we immers nooit komen tot een globale modal shift naar actieve mobiliteit.

« Het onderzoek van Pro Velo komt gelukkig sterk tegemoet aan de prioriteiten die de Brusselse regering zich heeft gesteld: van Brussel een gewest maken waar vrouwen zich veilig met de fiets kunnen verplaatsen en zo hun mobiliteit kunnen boosten. Een gendergerichte benadering van mobiliteit is daarom essentieel om beter in te spelen op de verplaatsingsbehoeften van vrouwen in de stad. Er moet in het bijzonder een compleet en samenhangend netwerk van fietsroutes in Brussel komen, zodat vrouwen, ook al fietsend, de openbare ruimte op een veilige en vreedzame manier kunnen benutten. Dit is een essentiële eerste stap om de mobiliteitspraktijken van vrouwen positief te beïnvloeden,” verduidelijkt de staatssecretaris voor Gelijke Kansen, Nawal Ben Hamou.

Waarom vrouwen minder fietsen

Vandaag zijn het nog steeds vooral de vrouwen die de huishoudelijke en gezinstaken op zich nemen (Ligue des Familles, 2010). Voor de uitvoering van deze taken, leggen vrouwen vaak complexere trajecten af (kinderen, boodschappen, veelvuldige haltes) en dit ontmoedigt hen de fiets te nemen. Het onderzoek toont aan dat vrouwelijke fietsers de neiging hebben om de fiets aan de kant te laten voor utilitaire verplaatsingen zoals de wekelijkse boodschappen of de begeleiding van de kinderen en voor verplaatsingen met verschillende tussenstops (slechts 5% van de fietsverplaatsingen telt verschillende tussenstops, tegenover 13% van de verplaatsingen met een ander vervoermiddel). Het vervoer van de kinderen wordt trouwens door 23% van de ondervraagde vrouwelijke fietsers aangehaald als remmmende factor om te fietsen.

Het onderzoek toont ook aan dat vrouwen een verhoogde perceptie ontwikkelden van de risico’s en potentiële gevaren van fietsen in een stedelijke omgeving. Zo noemen respectievelijk 54% en 47% van de ondervraagde niet fietsende vrouwen onveiligheid en het gebrek aan comfort de belangrijkste remmingen om te fietsen, terwijl deze hindernissen slechts door respectievelijk 6% en 5% van de regelmatige fietsende vrouwen aangehaald worden.

Dit lijkt erop te wijzen dat leren rijden, praktijk en ervaring vrouwen in staat stellen deze hindernissen te overwinnen.

Fietsen wordt door sommige vrouwen ook gezien als moeilijk te verzoenen met de elegantie die met vrouwelijkheid geassocieerd wordt. Rijden met een rokje of jurkje of zweten vormen een reële rem op de verandering van de dagelijkse mobiliteitskeuze.

Vrouwen zien de fiets als een efficiënte en duurzame mobiliteitsoplossing

Ondanks de hindernissen, lijkt de fiets voor veel vrouwen in meer dan één opzicht een voordelige mobiliteitsoplossing: efficiënt, snel, flexibel, lage kosten, vrijheid… In de lijst van redenen om te fietsen geven regelmatige fietssters volgende top 3 op: fietsen is goed voor de gezondheid (71%), gaat snel (60%) en schenkt plezier (55%). Naast deze onmiskenbare voordelen zien sommige vrouwen in de fiets ook een middel om hun kwetsbaarheid voor pesterijen in de openbare ruimte te verminderen of om niet afhankelijk te zijn van het openbaar vervoer. Vrouwen lijken ook gevoeliger te zijn voor milieukwesties, 48% geeft aan dat het ‘ecologisch’ aspect van de verplaatsing een belangrijke rol speel bij de keuze voor de fiets als dagelijks vervoermiddel.

De resultaten van dit onderzoek sterken Brussel Mobiliteit om de investeringen in de verbetering van de infrastructuur en omstandigheden voor fietsers in Brussel verder te zetten. In overleg met Parking.brussels, worden steeds meer beveiligde fietsparkings en fietsboxen geplaatst. Samen met Pro Velo biedt het Gewest ook specifieke opleidingen aan om vrouwen die beginnen fietsen te begeleiden, zoals Bike Experience, de opleiding Via Velo of de mobule families@provelo die in oktober 2021 van start zal gaan. Volgende lente zal ook een grote sensibiliseringscampagne voor deze doelgroep opgezet worden.

Tags: